s
15.09.2025
Rynek najmu
Niemal dwóch na trzech wynajmujących mieszkanie w Polsce przyznaje, że odmówiło wynajmu konkretnej osobie lub grupie osób. Kto najczęściej pada ofiarą dyskryminacji na rynku najmu i które grupy społeczne najczęściej słyszą “Nie” podczas poszukiwania mieszkania w Polsce? Simpl.rent jako pierwszy podmiot w Polsce opracował „mapę wykluczenia” w ramach najnowszego raportu „Ukryte bariery. Komu rynek najmu w Polsce odmawia?”, którego premiera odbyła się w głównej siedzibie PZU.
Aż 63,8% wynajmujących przyznało, że choć raz odmówiło wynajęcia mieszkania konkretnej osobie lub grupie osób. Zapytani o powody, wskazali przede wszystkim na intuicję, czyli “złe wrażenie”, jakie wywarł na nich potencjalny najemca (48%). Drugą najczęściej wskazywaną przyczyną odmowy był brak stałego zatrudnienia (42,3%). Na liście powodów zwraca uwagę odmowa ze względu na narodowość lub pochodzenie etniczne najemcy, na co wskazało niemal 17% wynajmujących.
– Choć wynajmujący często wskazują na obiektywne kwestie ekonomiczne (stabilność i wysokość dochodu) jako najważniejsze kryterium wyboru najemcy, w rzeczywistości zaledwie nieco ponad jeden na trzech z nich to weryfikuje. Proces weryfikacji najemcy nie musi być jednak czasochłonny. Na rynku są dostępne narzędzia cyfrowe, które pozwalają dokonać tego w zaledwie kilka minut – wyjaśnia Piotr Pajda, ekspert rynku najmu i współzałożyciel simpl.rent.
W sferze deklaracji wynajmujący są najmniej skłonni wynająć mieszkanie obcokrajowcom spoza UE (55%), freelancerom i osobom na tzw. śmieciówkach (44,4%) oraz otrzymującym świadczenia socjalne (44%).
– Wykluczenie na rynku najmu jest zjawiskiem wielowymiarowym, odzwierciedlającym różne przekonania właścicieli i wpływającym na wiele grup społecznych, a powody wykluczenia mogą mieć niekiedy charakter praktyczny – np. obaw o stan mieszkania czy gwarancję wypłacalności najemcy. Niestety, niekiedy wykluczenie to wynika wyłącznie z uprzedzeń – wskazuje dr hab. Sławomir Mandes z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Z drugiej strony – według deklaracji – wynajmujący najchętniej zaakceptowaliby najemców z niepełnosprawnością (68,6%) oraz rodziny z dziećmi (64%).
Mimo to, wynajmujący – zapytani o preferowane style życia najemców – wskazują na pary bez dzieci (31,8%) oraz singli (27,6%) wobec zaledwie 18% wskazań dla par z dziećmi i 16,4% dla małżeństw z dziećmi. Oznacza to, że choć osoby z dziećmi są teoretycznie akceptowane przez wynajmujących, to w praktyce nie są przez nich preferowane. Co więcej, w ocenie samych najemców, którym kiedykolwiek odmówiono wynajmu, posiadanie dzieci jest drugą najczęstszą przyczyną odmowy (10,3% wskazań). Co trzeci najemca w Polsce (35,7%) spotkał się też z zapisem wykluczającym możliwość wynajmu osobie z dzieckiem w samym ogłoszeniu.
Co ciekawe w opinii samych najemców brak stałego zatrudnienia – tak często wskazywany jako powód odmowy przez wynajmujących – prawie nigdy nie stanowi rzeczywistej przyczyny. W grupie osób, którym kiedykolwiek odmówiono wynajęcia lokalu, zaledwie 4,0% wskazało na brak stałej umowy o pracę jako przyczynę, a na zbyt niskie dochody – 14,7%.
W praktyce – zdaniem najemców – najczęstsze powody, dla których odmówiono im najmu, to posiadanie zwierząt (42,4%) oraz posiadanie dzieci (29,1%). Z doświadczeniem odmowy wynajmu mieszkania spotkało się 42,1% najemców z dziećmi wobec 32,2% bezdzietnych i 40,4% ze zwierzętami wobec 29,7% bez zwierząt.
Z istotnymi barierami spotkali się również najemcy będący osobami nieheteronormatywnymi. Częściej niż co druga osoba LGBT+ spotkała się z doświadczeniem odmowy najmu (52,1%) wobec co trzeciej osoby heteroseksualnej (33,5%)..
Rynek najmu w Polsce skupiony jest w rękach drobnych właścicieli. Jak wynika z badania, aż 92,6% z nich to inwestorzy posiadający nie więcej niż 3 nieruchomości. 87,6% zarządza lokalami mieszkalnymi we własnym zakresie.
Dokonując wyboru najemcy, istotna część z nich nie kieruje się obiektywnymi przesłankami, a osobistym wrażeniem, jakie wywarł kandydat. Tylko 38,2% wynajmujących weryfikuje obecnie dochody najemców przed podjęciem decyzji o wynajęciu mieszkania.
Jednocześnie taką weryfikację coraz częściej dopuszczają sami najemcy. Już 44,8% z nich wskazuje na gotowość do przekazania wynajmującemu informacji o formie zatrudnienia, jeśli zwiększy to szansę na najem lub poprawę jego warunków.
Zwiększenie poziomu profesjonalizacji rynku najmu m.in. poprzez szerokie korzystanie z narzędzi umożliwiających weryfikację finansową najemców może uczynić go bardziej obiektywnym i pomóc w walce z krzywdzącymi stereotypami.
Raport “Ukryte bariery. Komu rynek najmu w Polsce odmawia?” to pierwsze tak kompleksowe badanie wykluczeń na rynku najmu obejmujące zarówno perspektywę wynajmujących, jak i najemców. Obejmuje ono grupę 1 500 respondentów – 500 wynajmujących i 1 000 najemców, w tym 16% obcokrajowców. Stanowi ono kolejne z serii opracowań simpl.rent dotyczących polskiego rynku najmu. W zeszłym roku start-up opublikował badanie “Moralność płatnicza najemczyń i najemców”.
– Tym razem postanowiliśmy jeszcze dokładniej przyjrzeć się polskiemu rynkowi najmu i występującym na nim barierom. Po raz pierwszy zderzamy w jednym raporcie perspektywę najemców i wynajmujących. Wyniki tegorocznego badania ukazują, że rynek najmu – mimo dynamicznego wzrostu – nie wypracował jednolitych standardów i przejrzystych reguł wyboru najemców, co może prowadzić do krzywdzących decyzji – mówi Piotr Pajda, założyciel simpl.rent.
Raport “Ukryte bariery. Komu rynek najmu w Polsce odmawia?” możesz pobrać na dedykowanej stronie.
